Bu Suriye’nin kuzeydoğusundaki harekata katılan Uygur askerleri videosu değil

 (Menbiç Canlı) Facebook haber sayfası 3 Kasım’da Doğu Türkistan bayrağı yanında Türk bayrağını taşıyan askeri üniformalı silahlı grubun bir video kaydını paylaştı. videoda, bir şahıs Çince konuşmaktadır.

Video kaydını paylaşan sayfa, “Türk ordusu içerisinde yer alan Çinli grup Rojava’daki dinsiz Kürt halkına karşı cihat ilan ediyor” iddiasını ileri sürdü. 

Teekked platformu ekibi, paylaşılan videoyu doğruladığında yeni bir video değil de 2018 yılı başlarında Türkiye’nin Suriye’nin Afrin bölgesindeki silahlı gruplara karşı düzenlediği Zeytin Dalı Harekatı sırasında kitle iletişim araçlarının birçok hesabında paylaşılmış olduğu sonucuna ulaştı. O zaman, Zeytin Dalı Harekatı karşıtı aktivistler Türk ordusunu şehre düzenlediği saldırıda Uygur askerleri kullanmak ila suçladı.

Diğer yandan, Almasdar News sitesi Mart 2018’da video kaydını “Uygur militanları Türkiye’den desteklenen isyancılar ile birlikte Afrin yakınlarında çekilen bir videoda yer aldı” adı altında paylaştı.  

Ekibimizce, video kaydının aslı araştırıldığında ilk kez 12 Mart 2018 tarihinde Уйгурское Телевидение – 2 (Uygur Televizyonu - 2) adlı YouTube kanalında “Çince konuşan Uygur, Çin Komünist Partisi’ni tehdit ediyor” adı altında paylaşılmış olduğu ve yaklaşık olarak 500 bin izlenme aldığı bilgisine ulaşıldı. Bu tarihten sonra ise, farklı başlıklar ile birden fazla sitede tekrar paylaşılmıştır.

Fort Russ News sitesi ise, aynı videoyu “Türkiye’den desteklenen teröristler Çin’i doğrudan tehdit etti” adı altında paylaşarak şunu ekledi; “Çin’in Türkiye tarafından doğrudan desteklenen askeri üniformalı güçlerin bu tehdidine nasıl karşılık vereceğini beklemek kalır.” 

Teekked, video kaydının tamamını çeviren Taiwan FactCheck Center’de (Tayvan Gerçek Kontrolü Merkezi) haberleri doğrulamada uzman Summer Chen adlı Çinli gazeteci ile iletişime geçtiğinde, videoda konuşan şahsın Kürtlere değil Çin Cumhurbaşkanı Şi Jinping ve Çin asıllı Doğu Türkistan halkına hitap ederek şunları ifade ettiği ortaya çıkmıştır;

“Beni iyi dinleyin alçak hainler, bunu görüyor musunuz? Siz gerçek haydutlarsınız, seni hasta Doğu Asya adamı! Görüyor musun? Milyonlarca insanımızı öldürdünüz. Milyonlarca çiftçimizi öldürdünüz. Milyonlarca çocuğumuzu öldürdünüz. Milyonlarca kadınımızı öldürdünüz. Bütün Çinli haydutları yakalayacağız. Dinleyin! Doğu Türkistan’dan çıkın. Çin halkını uyarıyoruz, Doğu Türkistan'dan çıkınız. Şimdi çıkınız… Kısa sürede geri döneceğiz … Allahu Ekber … Allahu Ekber”

Uygurlar, Türk kabilelerinden olup çoğu Müslüman bir etnik gruptur. Çoğunlukla, Çince ’de "Yeni Sınır" anlamına gelen "Shinkyang (Xinjiang)" olarak bilinen Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşamaktadır.

Uluslararası insan hakları kuruluşları, Çin hükümetini çeşitli yöntemler ile Uygurlara karşı baskı uygulamak ve en basit toplumsal ve inanç haklarından mahrum bırakmak ile suçlamaktadır.