metodoloji

Bu metodoloji Teekked platformunun 16 Kasım 2020 tarihindeki Teekked platformu yönetim kurulu toplantısında kararlaştırılmış olup, kurulun daha sonra karara bağlayacağı her bir detayı açıklamakla yükümlüdür.

• BİRİNCİSİ: TANIMLAR

Aşağıdaki terim, sözcük ve ifadelerin anlamı şu şekildedir

1. Platform :Teekked medya kuruluşuna bağlı Teekked haber doğrulama platformudur.

2. Metodoloji: Teekked platformunun gerçeği araştırma ve yanıltıcı bilgi ile mücadele etme alanındaki çalışmasını düzenleyen metodolojidir.

3. İçerik: Medya kuruluşları ve alternatif medyanın bilgi, veri, açıklama ve çıktılarının tümü.

4. Kaynaklar: Tüm medya şekilleri, resmî/tüzel, kişisel ve genel sosyal medya hesapları ile içerik yayınlamaya çalışan tüm taraflar platform tarafından doğrulama metodolojisine tabi tutulur.

5. Referanslar: Platformunun içerik analiz ve değerlendirmesi işleminde metodolojiyi uygulamak aracılığıyla esas aldığı ve metodolojiyi uygulama mekanizması aracılığıyla açıkça sunulan taraflardır.

• İkincisi: Metodolojiyi Uygulama Mekanizması

İçeriği Belirleme, Kaynak/kaynakları Belirleme, İçerik Analizi, İçerik Değerlendirmesi, Sonuç, Kaynak Değerlendirmesi.

• Üçüncüsü: İÇERİK ANALİZİ | REFERANSLAR

1. Tarafsız ve güvenilir bağımsız taraflardan veri ve istatistikler.

2. Resmî ve gayriresmi kuruluş ve tüzel kişilerden gelen bilgiler.

3. İçerikle ilgili kurum ve kişilerin geri bildirim ve yorumları.

4. İçerik konusunda doğrudan bilimsel ve mesleki olarak bağımsız bilirkişilerin görüşleri.

5. Bağımsız farklı iki kaynaktan doğru olduğunu tespit etmek şartıyla alternatif Kaynaklar.

• DÖRDÜNCÜSÜ: İÇERİK ANALİZİ | Mekanizmalar

1. Araştırma ve teknik becerileri, gazetecilik çalışmalarının standart ve ilkelerine hakimiyet, genel kültür, güvenilir kaynaklardan an be an yenilikleri takip etme isteği gibi araştırmacının beceri ve mesleki deneyimleri.

2. İçeriği parçalara ayırmadan dikkatle belirlemek.

3. Asıl içerik, kaynak ve yayınlama tarihi, içeriği paylaşan kaynakların tümü veya bir kısmını belirleyip yeniden yayınlama tarihi ile birlikte ona işaret etmek.

4. Gerçekleri araştırmak amacıyla içeriği ele almak analiz referansları ışığında olmaktadır.

5. Saptanan gerçekleri açık ve bir bütün olarak ibraz etmek, bundan kasıt analiz konusu içeriği ile çelişen gerçekler.

6. Varsa kaynağın yeniden paylaşmasının nedenleri ve arka planını zikretmek.

7. Değerlendirme ve sonuç.

• Beşinci: İÇERİK DEĞERLENDİRMESİ

Temel Kategoriler

1. Birinci derece: Kırmızı kategori >> Yüksek risk >> Hilecilik.

2. İkinci derece: Turuncu kategori >> Orta risk >> Amaçsız

3. .Üçüncü derece: Sarı kategori >> Düşük risk >> Kafa karıştırıcı.

• ALTINCISI: İÇERİK DEĞERLENDİRMESİ | Alt kategoriler

- Hilecilik

1. Yalan: Saptanmış gerçeklerle tamamıyla çelişen, tamamen uydurulmuş ve doğruluk payı olmayan içerik.

2. Yanıltma: Gerçek ve yalan karışımı barındıran içerik.

3. Komplo teorisi: Bir komploya gizli planlar eklemeye özenen, açık ve saptanmış herhangi bir kanıt ya da delil olmadan bir yönelim veya bir sonucu destekleme temelini oluşturan içerik.

4. Bilim adına yalan söylemek: Bilimsel olarak saptanmayan kanıt veya doğru olmayan “bilimsel teoriler” kullanan ya da kitle çekmek için doğru olan bir bilimsel açıklamayı çarpıtmaya çalışan içerik.

- amaçsızlık

1. Yanlış: İçeriğe tümüyle etkilememek şartıyla yanlış bilgiler barındıran içerik.

2. Ön yargı: Gerçeklerin bir kısmının alındığı ya da genel bağlamından çıkartılmış bazı gerçeklerin bizzat yeğlendiği içerik.

3. Gerçeklerin manipülasyonu: Gerçeklere dayandığı halde yanlış bir bağlamda kullanılması sonucu bu gerçeklerin tersine döndüğü içerik.

- Kafa karıştırıcı

1. Yanıltıcı başlık: Bilgi barındıran içerikte başlığın metinden farklı bir içerik ima etmesi; kitle çekmek için kullanılan sarı başlıklar gibi.

2. İroni: Gerçekliği fantezi ve/veya satirik temsili kullanmakla birlikte asıl içerikte işaret edildiği halde yeniden paylaşıldığında görmezden gelinen içerik.

3. Bağlam dışı: Benzer yeni bir olayda çağrıştırılarak eski içeriğin yeni olayın bir parçası olarak göründüğü doğru eski içerik.

4. Doğrulanmayan: Ne doğrulama ne yalanlanma ne de herhangi bir değerlendirme kategorisine girmesi için yeterli etmeni olmayan içerik.