İki yanlış rivayetle paylaşılan bu videonun gerçeğini öğrenin

Zamanın Yok Mu?

Bazı sosyal medya mecralarında geçen hafta, uçuş sırasında bir uçaktan düşen onlarca insan cesedi videosu paylaşıldı. Video, uçağa yakın başka bir uçakta bulunan bir şahıs tarafından çekildiği anlaşılmaktadır. Video hakkında iki yanlış anlatı ileri sürülmüştür; İlki, uçağın Libya’da yaşamını yitiren Suriyeli paralı askerlerin cesetlerini Akdeniz’e attığını ifade ederken ikincisi, Meksika’nın bir uçağının koronavirüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin cesetlerini attığını söylemektedir. Ancak video, gerçekte 2018 yılında temmuz ayında özel bir organizasyonda uçaktan atlayan paraşütçüleri kaydetmektedir.

İddia ve Kaynak

Sosyal medyanın birçok sayfa ve hesapları, “Videodaki uçağın Libya’da yaşamını yitiren Suriyeli paralı askerlerin cesetlerini Akdeniz’e attı” iddiasını ileri sürmüştür. Bu başlıkla paylaşılan video, yüzlerce paylaşım ve on binlerce izlenme almıştır. Bu iddia, Twitter ve Facebook sitelerindeki Suriyeli, Mısırlı ve Libyalı kişilere ait hesaplar tarafından ileri sürülmüştür. Hesapların bazılarına, buradan, buradan, buradan, buradan, buradan, buradan, buradan, buradan, buradan ve buradan ulaşabilirsiniz.

Diğer sayfa ve hesaplar ise, videoyu başka bir bağlamda paylaşarak videodaki uçakla ilgili “Meksika uçağı koronavirüs (Kovid-19) kurbanlarını denize attı” iddiasını belirli bir denize işaret etmeksizin ileri sürmüştür. Önceki video gibi, bu video da geniş bir etkileşim kazanarak bu başlıkla yüz binlerce izlenme ve binlerce paylaşım almıştır. Bu iddiayı paylaşan Facebook, Twitter ve YouTube bağlantılarına buradan, buradan, buradan, buradan, buradan ve buradan ulaşabilirsiniz.

Video ile İddianın Aslı

Videonun aslı ve gerçek bilgilerini doğrulamak üzere, aynı videodan alınan fotoğrafların tersinden arama tekniğini kullanmamız sonucunda, Yandex arama motoru aracılığıyla Парашютный спорт (Paraşütle atlama) adında Rusça hesabın 19 Eylül 2019 tarihinde Rusça “Аэроград Коломна” başlığı altında paylaştığı bilgisine ulaştık. Rusça başlığı araştırdığımızda ise, Rusya’nın başkenti Moskova’ya yaklaşık 100 km mesafesinde yer alan paraşütle atlama kulübü ve uçuş okulu adı olduğu anlaşılmıştır.

Kulübün YouTube kanalında yapılan aramada ise, kulüp tarafından 14-22 Temmuz 2018 tarihlerinde düzenlenen “Büyük Gruplar Kategorisinde Rusya’dan Dünya Rekoru” başlıklı videoya ulaşılmıştır. 3:01’de, bir uçaktan art arda atlayan paraşütçüleri görmek mümkündür. Bu görüntü ile ileri sürülen videonun 3. Saniyesindeki görüntüyle karşılaştırma yapıldığında, farklı açılardan çekilen iki sahnenin birbirine eşlettiği ortaya çıkmıştır.  

İki sahnenin eşleştiğini renkli işaretler aracılığıyla görebilirsiniz

Yukarıda bahsettiğimiz kaydın 02:13’teki sahnesinde ise, paraşütçülerin atlaması beklenen bölgenin havadan görüntüleri yer almaktadır. Bu görüntü ile iddia edilen kaydın 00:11’deki görüntüsüyle yapılan karşılaştırma sonucunda, iki yerin birçok noktasının eşleştiği ve Kulübün resmi sayfasında paraşütçülerin atladığı bir bölge olarak adını verdiği Korobcheyevo bölgesi olduğu ortaya çıkmıştır. Kulüp, bölgenin koordinatları ile havadan görüntüsünü paylaşmıştır. Google Haritalar’daki bölgenin havadan görüntüsü ile atlama yapılan bölgenin iki görüntüsü ile eşleşmiştir.

Bölgenin ana hatları aracılığıyla atlama yapılan yerin eşleştiğini görebilirsiniz

Ek olarak, Türkiye’nin Libya’da yaşamını yitiren Suriyeli askerlerinin cesetlerinden kurtulduğu ya da Meksika’nın koronavirüs (Kovid-19) kurbanlarını denize atarak kurtulduğuna dair güvenilir bir kaynak ya da bir kanıta ulaşılamamıştır.

Sonuç

İddialarda yer alan videonun aslında 2018 yılının temmuz ayında Rusya’nın başkenti Moskova’nın 100 km uzaklıkta yer alan Aerograd Kolomna paraşütle atlama kulübü tarafından düzenlenen özel bir organizasyonda uçaktan atlayan paraşütçüleri kaydettiği, “Türkiye, Suriyeli paralı askerlerin cesetlerini Akdeniz’e attı” ve “Meksika, koronavirüs kurbanlarını denize attı” iddialarının yanlış ve asılsız olduğu anlaşılmıştır.